Ο καρπός της αρώνιας μπορεί να καταναλωθεί νωπός κατά την περίοδο συγκομιδής του που εκτείνεται από τα τέλη Αυγούστου έως τα τέλη Οκτώβρη. Στο εσωτερικό του περιέχει πολύ μικρούς σπόρους που δεν είναι ενοχλητικοί στην κατάποση. Η γεύση τους είναι στιφή λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς τους σε τανίνες. Η στιφή τους γεύση γίνεται ηπιότερη όταν ο καρπός υφίσταται μεταποίηση.
Κατανάλωση αρώνιας σε άλλες μορφές
Για την μέγιστη πρόσληψη των ωφελειών του καρπού της αρώνιας, ιδανικότερη είναι η κατανάλωση φρέσκου καρπού σε νωπή μορφή. Ωστόσο, για τις περιόδους όπου ο καρπός δεν διατίθεται νωπός στην αγορά, υπάρχουν εναλλακτικές πηγές πρόσληψης των ωφελειών του, μέσα από τα προϊόντα στα οποία μπορεί να μεταποιηθεί.
Εξαιρετική εναλλακτική πρόταση αποτελεί ο χυμός της αρώνιας, ο οποίος συναντάται είτε ως καθαρός χυμός, είτε σε συνδυασμό τον χυμό άλλων φρούτων. Ολόκληρο τον χρόνο μπορούν να καταναλωθούν αποξηραμένοι οι καρποί, σε μορφή σταφίδας, ενώ η πηκτίνη του καρπού είναι υψηλή καθιστώντας το φρούτο ιδανικό για την παραγωγή μαρμελάδας.
Παράλληλα μπορεί να μεταποιηθεί σε σιρόπι, λικέρ, γλυκό του κουταλιού, κρασί και ξύδι, δίνοντας ακόμη περισσότερες επιλογές στον καταναλωτή.
Τέλος, τα φύλλα του φυτού αποτελούν μία εξαιρετική πρώτη ύλη για την παρακευή ζεστού ροφήματος το οποίο βοηθά, εκτός των άλλων, στη μείωση του στρες.
Διατροφική αξία του καρπού
Οι καρποί της αρώνιας εντάσσονται στην οικογένεια των λειτουργικών τροφίμων, ή αλλιώς στις υπερ-τροφές (superfoods), δηλαδή είναι τρόφιμα με αυξημένες αντιοξειδωτικές και θεραπευτικές ουσίες που επιφέρουν ευεργετικά αποτελέσματα στον ανθρώπινο οργανισμό, προλαμβάνοντας και θεραπεύοντας ασθένειες.
Χαρακτηριστικό στοιχείο των καρπών της αρώνιας είναι η εξαιρετικά υψηλή περιεκτικότητα σε ζωτικές πολυφαινόλες (πέντε φορές περισσότερο από τα σταφύλια). Στον νωπό καρπό η συνολική περιεκτικότητα σε πολυφαινόλες είναι 1,752g ανά 100g φρούτων. Οι τανίνες είναι το κύριο στοιχείο που μας παρέχει από την ομάδα των πολυφαινολών, οι οποίες είναι ενώσεις με αντιοξειδωτικές, αντισυπτικές και αντιμικροβιακές ιδιότητες, ενώ είναι πλούσια και σε ανθοκυανίνες, με περιεχόμενο 1,48g ανά 100g νωπού φρούτου (https://en.wikipedia.org/wiki/Aronia#cite_note-Wu-20).
Στην κλίμακα ORAC, η οποία θεωρείται μία ευρέως αποδεκτή και αξιόπιστη εργαστηριακή μέθοδος αποτίμησης των αντιοξειδωτικών στοιχείων των τροφίμων, η αρώνια εμφανίζεται να καταγράφει την υψηλότερη τιμή στην κατηγορία των μούρων και από τις υψηλότερες στη λίστα των τροφίμων (βλ. Chokeberry, σελ 18 στο http:/www.orac-info-portal.de/download/ORAC_R2.pdf).
Τα 100g νωπού καρπού αρώνιας περιέχουν:
- Βιταμίνη C: 15-30mg , ποσότητα ίση με το 35% της συνιστώμενης ημερήσιας κατανάλωσης,
- 10-13,5% σάκχαρα (φρουκτόζη, γλυκόζη)
- 1,3% μηλικό και κιτρικό οξύ,
- 0,6% τανίνες,
- 0,75% πηκτικές ουσίες,
- 2.000-3.000mg βιταμίνη P, ή αλλιώς βιοφλαβονοειδή, τα οποία, όταν προσλαμβάνονται σε συνδυασμό με υψηλά επίπεδα βιταμίνης C επιφέρουν στο μέγιστο τις ευεργετικές τους ιδιότητες, οι οποίες εντοπίζονται κυρίως στην ενίσχυση της δομής των αγγείων και γενικότερα του καρδειαγγειακού συστήματος και στη ρύθμιση της χοληστερίνης (http://www.vitamins.gr/CFF8D3A9.el.aspx). Η βιταμίνη αυτή περιέχεται σε επίπεδα 5 φορές περισσότερο από τα σταφύλια και τα γκρέιπφρουτ και θεωρείται ότι βοηθά σημαντικά στην προστασία του οργανισμού από τη ραδιενέργεια. Γι΄αυτό και ο καρπός της αρώνιας χορηγείτο σε χώρες της πρώην ΕΣΣΔ και άλλες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, σε εργάτες πυρηνικών εργοστασίων και στους αστροναύτες, πριν και μετά τις διαστημικές τους αποστολές.
- 2mg καροτίνη,
- 5-8mg ιώδιο,
- 1,2mg σίδηρο
- 0,5-0,8mg βιταμίνη Ε
- 0,5mg μαγγάνιο,
- πολλές άλλες βιταμίνες, όπως A, B1,B2, B6, B9, φολικό οξύ, ιχνοστοιχεία, κάλιο, αμυγδαλίνη, κατεχίνες κ.α.
Η αρώνια ως φαρμακευτικό φυτό
- έχει αντιοξειδωτικές ουσίες,
- έχει σημαντικές θρεπτικές ουσίες και αντιφλεγμονώδη δράση, βοηθώντας σημαντικά στην καταπολέμηση των ιώσεων,
- βοηθά στην προστασία του γαστρικού βλεννογόνου ενώ πιθανώς να έχει αντικαρκινική δράση λόγω των ανθοκυανίνων που περιέχει,
- μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη των καρδειαγγειακών νοσημάτων και στην αρτηριακή πίεση λόγω της πλούσιας περιεκτικότητάς της σε φλαβονοειδή,
- μειώνει τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα και άρα βοηθά στην αντιμετώπιση του διαβήτη,
- έχει ευεργετικές δράσεις στο ήπαρ και τα νεφρά και πιθανή ευεργετική δράση κατά της παγκρεατίτιδας,
- βοηθά στην αναστολή του οξειδωτικού στρες που ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για τη γέννηση διαφόρων νοσημάτων όπως είναι η ελκώδης κολίτιδα και το Alzheimer (http://www.iathiein.gr) και των ελεύθερων ριζών.
Η κατανάλωση των καρπών της αρώνιας πρέπει να γίνεται με προσοχή από ασθενείς με θρομβοφλεβίτιδα και προβλήματα πήξης του αίματος, καθώς η χρήση μεγάλων δόσεων καρπών αρώνιας μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένους δείκτες πήξης του αίματος.
Σε κάθε περίπτωση, η κατανάλωση της αρώνιας με θεραπευτικό σκοπό θα πρέπει να γίνεται μετά από συνεννόηση με τον γιατρό, ο οποίος θα καθορίσει τη δόση της κατανάλωσης και τη διάρκεια της θεραπείας.